Naast mijn Nikon camera's fotografeer ik ook met een micro-four-thirds (MFT) camera: de Panasonic GX7. Een systeemcamera waarbij de lenzen verwisseld kunnen worden. De sensor van deze camera is weliswaar een stuk kleiner dan die van mijn full frame Nikon maar toch groot genoeg om toch een goede kwaliteit foto’s te leveren. Het belangrijkste voordeel voor mij: de kleinere sensor past in een kleinere camera en ook de lenzen zijn vele malen lichter dan mijn grote en zware Nikon-lenzen. Ik kan op stap met een kleine en lichte tas en kan toch bijna alles fotograferen wat ik tegenkom. Als het echt klein moet zijn, heb ik zelfs een Panasonic GM1. Deze camera is echt mini maar heeft net zo’n goede sensor als de GX7 en ook de MFT-lenzen passen er op. Hij past moeiteloos in mijn jaszak.

Panasonic biedt, net als Olympus, een uitgebreide keuze aan lenzen voor het MFT systeem en de mooiste lenzen uit deze serie hebben de merknaam Leica op de lens. Zonder een tweede hypotheek op het huis te hoeven nemen, kan ik dus met een ‘Leica lens’ de straat op. De Panasonic Leica DG Summilux 15mm f1.7 is één van die lenzen en vaak te vinden op mijn camera.

Een paar maanden geleden heeft ook Sigma een groothoeklens voor MFT camera’s gelanceerd, de Sigma 16mm F1.4 DC DN. Richard van Gessel van Ringfoto Focus in Den Haag (http://www.cameracompleet.nl) was zo vriendelijk om deze lens even aan mij uit te lenen om een vergelijking te kunnen maken. Hier een kort verslag.

Alle foto’s die hier worden getoond, zijn in RAW geschoten en hebben een volkomen identieke bewerking in Lightroom ondergaan (met name contrast-aanpassingen). De foto’s zijn niet bijgesneden (daarom, sorry, kan het zijn dat de horizon misschien niet 100% recht is en er kunnen storende elementen aan de randen aanwezig zijn).

Bij een vergelijking van de kwaliteit van lenzen hoor je volgens mij bakstenen muren te fotograferen of, nog liever, testkaarten of -opstellingen. Je kunt dan heel precies kijken hoe scherp een lens is, zowel in het midden van het beeld als in de hoeken en of er veel vertekening is. Dat heb ik dus allemaal niet gedaan. In plaats hiervan ben ik met de camera, op een van de zeer zeldzame momenten dat het weer het toeliet, naar buiten gegaan om foto’s te maken van normale onderwerpen. In dit geval de haven van Scheveningen en de boulevard. Kijk en oordeel vooral zelf. 

Het meest opvallende verschil tussen de twee lezen is het formaat. De Panasonic 15mm lens is 3,5cm lang (of kort) terwijl de Sigma 16mm lens maar liefst ruim 9cm lang is. Op een kleine camera-body is dat een heel groot verschil.

De grootste verrassing bij het vergelijken van de twee lenzen is wat een verschil 1mm beeldhoek kan uitmaken. Ik had niet zo’n groot verschil verwacht. De Panasonic 15mm levert een duidelijk breder beeldveld dan de Sigma 16mm. Door de cropfactor van de MFT camera levert de Panasonic lens dezelfde beeldhoek op als een 30mm full frame lens en de Sigma is vergelijkbaar met een 32mm lens. 

Scheveningen strand(Panasonic 15mm f7.1 / 1/320sec. / ISO 200) Panasonic 15mm f7.1 / 1/320sec. / ISO 200

Scheveningen strand(Sigma 16mm f7.1 / 1/320 sec. / ISO 200)

Sigma 16mm f7.1 / 1/320 sec. / ISO 200

Deze foto’s laten duidelijk zien dat de betonblokken op de voorgrond bijna even groot zijn maar dat de Panasonic 15mm lens door de grotere beeldhoek veel meer de achtergrond toont dan de Sigma 16mm lens.

Scheveningen vanaf het havenhoofd(Panasonic 15mm f1.7 / 1/3200sec. / ISO 200) Panasonic 15mm f1.7 / 1/3200sec. / ISO 200

Scheveningen vanaf het havenhoofd(Sigma 16mm f1.4 / 1/4000 sec. / ISO 200) Sigma 16mm f1.4 / 1/4000 sec. / ISO 200

Beide foto’s zijn gemaakt met de volle lensopening (1.7 voor de Panasonic 15mm en 1.4 voor de Sigma 16mm). De scherpte van de achtergrond (vuurtoren, flats enz.) is vergelijkbaar, ook als je het origineel op het beeldscherm opblaast tot ver over de 100%. Bij de Panasonic 15mm is echter de voorgrond duidelijk scherper dan bij de Sigma 16mm.

Scheveningen vuurtoren(Panasonic 15mm f4.0 / 1/800 sec. / ISO 200)

Panasonic 15mm  f4.0 / 1/800 sec. / ISO 200

Scheveningen vuurtoren(Sigma 16mm f4.0 / 1/800 sec. / ISO 200)

Sigma 16mm  f4.0 / 1/800 sec. / ISO 200

Een opvallend verschil is dat de foto’s gemaakt met de Sigma 16mm lens ‘warmer’ (meer geel) zijn dan de foto’s gemaakt met de Panasonic 15mm lens. Ik heb geen objectieve maatstaf, dus het kan ook zijn dat die van de Panasonic lens juist wat ‘koel’ zijn … Het zal een kwestie van smaak zijn om te beoordelen wat je prettiger vindt. 

Scheveningen havenhoofd(Panasonic 15mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.947K) Panasonic 15mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.947K

Scheveningen havenhoofd(Sigma 16mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.947K) Sigma 16mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.947K

Met één simpele druk op de knop in de foto-bewerkingssoftware is het verschil in witbalans overigens compleet weggewerkt en zijn de resultaten van de twee lenzen naar mijn mening eigenlijk vergelijkbaar. 

Scheveningen havenhoofd(Sigma 16mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.750K) Sigma 16mm f5.6 / 1/500sec. / ISO 200 / Kleurtemperatuur 5.750K

Zoals gezegd, vind ik een test met foto's van bakstenen muren eigenlijk niet zo heel spannend. Het is een heel specialistisch genre en ik zie er bij het normale gebruik van een camera weinig uitdaging in. Toch heeft de korte wandeling in Scheveningen een leuk alternatief geboden in de vorm van een deur volgeplakt met stickers. Zouden deze nog scherp in beeld komen als de lens helemaal open staat?

Stickers op een deurPanasonic 15mm / f1.7 / 1/2000s

Panasonic 15mm / f1.7 / 1/2000s

Stickers op een deurSigma 16mm / f1.4 / 1/2000s

Sigma 16mm / f1.4 / 1/2000s

Met volle lensopening valt bij beide lenzen op dat de scherpte prima is, zelfs aan de randen van het beeld zijn de teksten van de stickers nog goed te lezen. Bij de Sigma lens is aan de onderkant van het beeld net iets meer onscherpte te zien. 

Ook fotograferen tegen de zon in, levert geen probleem op voor beide lenzen. 

Scheveningen havenPanasonic 15mm / f7.1 / 1/1250s

Panasonic 15mm / f7.1 / 1/1250s

Scheveningen havenSigma 16mm / f7.1 / 1/1250s Sigma 16mm / f7.1 / 1/1250s

De Panasonic 15mm lens heeft een diafragma-ring (net als de lenzen van vroeger) waarmee je de lensopening verder ‘open’ of ‘dicht’ kan draaien (van de maximale opening van 1.7 tot 16). Met het aanpassen van het diafragma bepaal je de scherptediepte en daarmee heeft het een grote invloed op het beeld dat je maakt. Het gebruik van de diafragma-ring werkt met name goed als je op de A-stand fotografeert (iets wat ikzelf graag doe). 

Scheveningen boulevard(Panasonic 15mm f6.3 / 1/800sec. / ISO 200) Panasonic 15mm f6.3 / 1/800sec. / ISO 200

Scheveningen boulevard(sigma 16mm f6.3 / 1/800sec. / ISO 200) Sigma 16mm f6.3 / 1/800sec. / ISO 200

Met het vergroten van het diafragma (kleiner f-getal) lukt het bij deze lenzen om ook bij dit soort foto's de voorgrond los te laten komen van de achtergrond.

Scheveningen boulevard(Panasonic 15mm f1.7 / 1/8000sec. / ISO 200)

Panasonic 15mm f1.7 / 1/8000sec. / ISO 200

Scheveningen boulevard(Sigma 16mm f1.4 / 1/8000sec. / ISO 200) Sigma 16mm f1.4 / 1/8000sec. / ISO 200

Mijn keuze? Beide lenzen leverden mij vergelijkbare resultaten op. De Sigma lens doet niet onder voor de Panasonic variant als ik dat na deze korte test kan beoordelen. Zelf kies ik voor de grotere beeldhoek van de Panasonic 15mm … Het extra groothoekeffect geeft mij net dat beetje extra. Het enige nadeel van deze lens is dat het maximale diafragma 1.7 is, in plaats van de 1.4 die de Sigma 16mm lens biedt. Dat verschil (1/3 stop) is klein en weegt voor mij niet op tegen het voordeel van een veel kleiner formaat lens en de diafragma-ring op de lens. De iets hogere prijs die je voor de Panasonic 15mm moet betalen is het mij zeker waard.

Een kleine toegift

Als je een van deze lenzen zou wil aanschaffen om van heel dichtbij te fotograferen en te genieten van de mooie onscherpte (bokeh) van de achtergrond is het verschil tussen de 15mm van de Panasonic en de 16mm van de Sigma interessant om te zien. Beide lenzen kunnen heel dichtbij scherpstellen (de Panasonic vanaf 20cm en de Sigma vanaf 25cm). Een groothoeklens is niet de meest voor de hand liggende keuze voor dit soort foto's maar in de fotografie moet je soms van de gebaande paden afwijken. 

Hier een paar voorbeelden om het verschil tussen beide lenzen te kunnen beoordelen.

Bokeh-testPanasonic 15mm / f1.7 / 1/30s Panasonic 15mm / f1.7 / 1/30s

Bokeh-testSigma 16mm / f1.4 / 1/40s

Sigma 16mm / f1.4 / 1/40s